TẠI SAO UNG THƯ KHÔNG CHỮA ĐƯỢC NẾU PHÁT HIỆN BỆNH QUÁ MUỘN?
Ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu. Dù y học hiện đại đã đạt được nhiều tiến bộ, nhưng khi bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn, khả năng điều trị triệt để thường rất thấp.
1. Sinh lý bệnh ung thư giai đoạn muộn
a. Tế bào ung thư lan rộng và di căn xa
Ở giai đoạn muộn, các tế bào ung thư không còn giới hạn tại cơ quan gốc mà đã xâm nhập hệ tuần hoàn hoặc bạch huyết, di chuyển đến các cơ quan khác như gan, phổi, não, xương,… Quá trình này gọi là di căn xa, làm phức tạp hoá điều trị và gần như loại bỏ khả năng điều trị triệt để bằng phẫu thuật hoặc xạ trị đơn thuần.
b. Khối u xâm lấn cấu trúc quan trọng
Khối u lớn có thể xâm lấn mạch máu lớn, thần kinh, khí quản hoặc tạng đặc, khiến cho việc phẫu thuật triệt căn trở nên nguy hiểm hoặc bất khả thi. Điều này đặc biệt phổ biến ở ung thư phổi, thực quản, tụy hoặc gan.
2. Hạn chế trong điều trị giai đoạn muộn
a. Tỷ lệ đáp ứng điều trị thấp
• Hóa trị và xạ trị chỉ có hiệu quả tương đối trong kiểm soát tiến triển tạm thời, ít trường hợp đạt lui bệnh hoàn toàn.
• Tế bào ung thư ở giai đoạn muộn thường đã tiến hóa và mang nhiều đột biến kháng trị, giảm độ nhạy cảm với thuốc.
b. Tác dụng phụ nặng nề
• Bệnh nhân giai đoạn muộn thường suy kiệt, thiếu máu, giảm bạch cầu, làm tăng nguy cơ biến chứng khi điều trị.
• Hóa trị và xạ trị có thể gây ức chế tủy xương, viêm niêm mạc, suy gan thận, làm giảm chất lượng sống rõ rệt.
c. Không thể phẫu thuật triệt căn
Với ung thư di căn, phẫu thuật không còn giá trị điều trị mà chỉ mang tính chất giảm nhẹ, như:
• Giải áp chèn ép,
• Ngăn xuất huyết hoặc tắc nghẽn.
3. Triệu chứng xuất hiện muộn – Phát hiện trễ
Ung thư giai đoạn đầu thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, hoặc biểu hiện mơ hồ (mệt mỏi, đau âm ỉ, ho khan). Người bệnh dễ nhầm lẫn với bệnh lý lành tính và không đi khám. Khi xuất hiện các triệu chứng nặng (sút cân, đau, khó thở, xuất huyết, hạch…), thường bệnh đã sang giai đoạn III–IV.
4. Tác động toàn thân của ung thư tiến xa
Ung thư giai đoạn muộn thường gây:
• Hội chứng suy mòn ung thư (cancer cachexia): sụt cân nhanh, mất cơ, chán ăn;
• Giảm miễn dịch, dễ nhiễm trùng cơ hội;
• Suy đa cơ quan (gan, thận, phổi…).
Các yếu tố này làm giới hạn ngưỡng dung nạp điều trị và làm giảm tiên lượng sống.
5. Vai trò của phát hiện sớm và tầm soát
Tỷ lệ sống sót trên 5 năm có thể lên tới 90% nếu ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm. Ví dụ:
• Ung thư vú giai đoạn I: tỷ lệ sống 5 năm >90%;
• Ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm: có thể điều trị khỏi bằng phẫu thuật hoặc đốt lạnh;
• Ung thư đại trực tràng: có thể phát hiện sớm qua nội soi và điều trị triệt căn.
Tầm soát định kỳ (6–12 tháng/lần) giúp phát hiện tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn I, ngay cả khi chưa có triệu chứng.
6. Khuyến nghị chuyên môn
Người ≥40 tuổi: Tầm soát ung thư định kỳ 6–12 tháng/lần.
Người có tiền sử gia đình ung thư: Nên làm xét nghiệm đột biến gen (BRCA, KRAS, TP53,…) và kiểm tra chuyên sâu.
Người có triệu chứng kéo dài không rõ nguyên nhân: Cần được chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, CT, MRI) và sinh thiết nếu nghi ngờ tổn thương ác tính.
Người đã mắc ung thư: Cần theo dõi tái phát sau điều trị, chăm sóc giảm nhẹ nếu bệnh tiến xa.
7. Kết luận
Phát hiện trễ là yếu tố chính khiến ung thư trở thành “án tử” ở nhiều bệnh nhân. Ung thư giai đoạn muộn thường khó chữa khỏi hoàn toàn do di căn, xâm lấn rộng, giảm đáp ứng điều trị và suy kiệt toàn thân. Do đó, chiến lược phòng ngừa bằng tầm soát định kỳ và nâng cao nhận thức cộng đồng là chìa khóa giảm tử vong do ung thư tại Việt Nam.
☎️ Gọi ngay 0911.365.115 để được bác sĩ tư vấn
🥰 Câu Lạc Bộ Bác Sĩ Gia Đình kính chúc bạn và gia đình “SỐNG KHOẺ MỖI NGÀY”
👉 Truy cập nhóm Zalo để hiểu thêm về sức khoẻ: https://zalo.me/g/tspzfb498
